Karwat Marian Euzebiusz
Karwat Marian Euzebiusz (15.08.1856 Wichulec-14.01.1946 Brodnica) – herbu Murdelio, filomata pomorski, lekarz medycyny, działacz niepodległościowy. Syn Teofila, właściciela ziemskiego oraz Jadwigi z domu Kielczewskiej. Uczęszczał do gimnazjum w Chełmnie. W latach 1871-1873 członek tajnej organizacji filomackiej im. Tomasza Zana. 15 października 1873 r. przyjęty do brodnickiego gimnazjum królewskiego, gdzie na wzór organizacji chełmińskiej założył konspiracyjne Towarzystwo Tomasza Zana; w l. 1873-1875 był jego prezesem. Brodnicką szkołę opuścił w sierpniu 1875 r., kontynuował naukę w Chełmnie, gdzie w 1878 r. zdał egzamin dojrzałości. Po maturze studiował medycynę na uniwersytetach we Wrocławiu, Marburgu oraz Berlinie. W czasie pobytu we Wrocławiu należał do Towarzystwa Literacko-Słowiańskiego. Napisał pracę doktorską z dziedziny okulistyki (promocja doktorska w Würzburgu, w 1883 r.). Podczas pobytu w Würzburgu działał w naukowym towarzystwie polskich studentów „Polonia”. Po uzyskaniu doktoratu przez rok studiował teologię w Monachium. W l. 1886-1888 odbywał służbę wojskową w Lęborku. Od 1888 r. roku mieszkał w Brodnicy. Przez wiele lat był w Brodnicy jedynym lekarzem Polakiem. W 1896 r został pierwszym dyrektorem szpitala miejskiego. Pracując w służbie zdrowia nie zaniechał działalności niepodległosciowej. Opiekował się filomatami brodnickiego gimnazjum. Szczególnie aktywną pracę niepodległościową wykazał w l. 1918-1920. W dniu 10 października 1919 r. zorganizowano kursy pielęgniarskie dla kobiet i dla mężczyzn. Dzięki tej akcji przygotowano do prac PCK 42 siostry oraz 16 sanitariuszy. W trakcie inwazji bolszewickiej w sierpniu 1929 r. dr Marian Karwat udzielał pomocy medycznej rannym żołnierzom. Funkcję prezesa oddziału PCK w Brodnicy pełnił od 1919 do 1933 r. Wyrazem uznania dla jego zasług i bezinteresownej działalności była przyznana mu w 1933 r. godność honorowego prezesa oraz udekorowanie go Odznaką Honorową PCK II stopnia. W roku 1920 ukończył kurs lekarzy powiatowych, a poźniej objął stanowisko lekarza powiatowego w Brodnicy. W stan spoczynku przeszedł 3 września 1931 r. Nadal jednak związany był ze szpitalem aż do jesieni 1939 roku. Pełnił funkcję lekarza szkolnego w Publicznej Szkole Powszechnej nr 1 w Brodnicy. Na początku okupacji wydalono go ze szpitala. Nie podpisał niemieckiej listy narodowościowej. Marianowi Karwatowi poświęcona jest pamiątkowa tablica umieszczona na gmachu byłego gimnazjum – dziś Zespołu Szkół Zawodowych ul. Mazurska 28.
Źródła: Stefan Bilski, Ziemia Michałowska nr 7 (19), z dnia 10 maja 1991; Jerzy Wultański, Ziemia Michałowska nr 2, luty 2001.